Penghijrahan
terawal orang-orang Cina bermula dari Zaman Kesultanan Melayu Melaka. Ia
diketuai oleh Puteri Hang Li Po yang berkahwin dengan Sultan Mansor Syah
.Puteri Hang Li Po yang diiringi seramai 500 orang pengikut telah bermastautin
di Melaka. Ini merupakan pusingan pertama penghijrahan migran Cina di Tanah
Melayu. Kesan peristiwa ini mewujudkan kelompok masyarakat peranakan Melayu-
Cina iaitu hasil perkahwinan campur antara kedua-dua etnik tersebut.
Mereka ini dikenali sebagai kaum Baba
dan Nyonya.
Baba
dan Nyonya adalah segolongan keturunan kaum Gina yang unik kedudukannya dalam
kalangan kaum Cina yang terdapat di Negeri-negeri Selat dan Tanah Melayu amnya
(kini Malaysia),khususnya di negeri Melaka. Apabila Tanah Melayu dijajah oleh
British pada awal abad ke-17,berlaku infirioriti kompleks di kalangan mereka.
Sebahagian mereka enggan mengakui bahawa mereka adalah orang Cina tetapi
sebaliknya mendakwa bahawa mereka adalah rakyat British dan amat berbangga
dengan kedudukan ini. Tambahan pula, mereka mengeji pendatang-pendatang Cina
yang baru dan mempunyai kelab tersendiri yang tidak membenarkan
pendatang-pendatang Cina masuk.
Mereka
memanggil diri mereka sebagai "Baba" atau "Peranakan"
kerana kebudayaan mereka, yang berasal daripada warisan tradisi Cina, yang
mempunyai unsur-unsur pengaruh kebudayaan Melayu. Penyesuaian dan resapan
budaya mereka terhadap suasana sosio-budaya di persekitaran mereka dari zaman
silam, iaitu melalui perkahwinan campur yang berlaku di antara kaum-kaum Cina
dan Melayu, adalah punca utama mengapa generasi seterusnya memanggil mereka
sebagai "Baba".
Dari segi anutan, kebanyakannya masih
mengekalkan agama Buddha, namun telah ramai yang memeluk agama lain seperti
Islam atau Kristian. Setelah bermastautin di Tanah Melayu dan menjiwai
kebudayaan Melayu akhirnya mereka ini menjadi sebahagian daripada kelompok
masyarakat yang terdapat di Tanah Melayu.
Proses
penghijrahan kedua yang paling penting melibatkan perpindahan secara besar-besaran
adalah dalam sekitar abad ke- 19 dan ke-20. Ini
dipengaruhi oleh faktor penolak yang terdapat di negeri China iaitu
masalah kemiskinan dan penderitaan hidup yang dihadapi oleh mereka di negara
asal mereka. Ketidakstabilan ekonomi ditambah pula dengan suasana politik yang kucar-kacir
seperti tercetusnya pemberontakan Taiping tahun 1857 di kawasan tengah dan selatan
negara China memaksa mereka melakukan penghijrahan
keluar dari negara asal mereka. Fenomena ini ditambah pula dengan wujudnya
suasana kepadatan penduduk yang berlebihan di kawasan selatan negara China,
telah menimbulkan masalah kekurangan makanan dan kebuluran. Situasi ini mendorong
mereka berhijrah keluar. Ini merupakan sebahagian daripada faktor penolak. Proses
imigrasi diperkuatkan pula dengan adanya faktor penarik seperti peluang-peluang
pekerjaan yang terbentang luas di Tanah Melayu.
Diikuti
dan dipengaruhi pula oleh dasar pemerintahan Inggeris yang menggalakkan kemasukan
kaum migran Cina untuk berniaga dan membuka kawasan-kawasan lombong bijih timah.
Demi untuk memenuhi keperluan bahan mentah, Inggeris sedia menerima kemasukan
kaum migran Cina tanpa mengambil kira pandangan dan juga perasaan masyarakat peribumi
di Tanah Melayu.
Masyarakat
Cina terbahagi kepada pelbagai puak berdasarkan dialek pertuturan mereka. Kalau
ditinjau dari pola penghijrahan berdasarkan kelompok bahasa dan dialek,
didapati bahawa mereka ini terdiri daripada kelompok bahasa Teochew, Kantonis dan
Hailam yang berasal dari wilayah Kwangtung. Manakala Hokkien dari wilayah Fukien.
Bagi mereka yang bertutur dalam dialek Hakka pula berasal dari wilayah
Pergunungan Kwantung. Sebagai contoh taburan kependudukan bangsa Cina ialah penempatan
kaum Cina di kawasan perlombongan sekitar bandar Ipoh ialah dari dialek Hakka.
Bagi kawasan pelabuhan seperti Pulau Pinang, Telok Anson, Lumut di Perak dan
Kelang, Selangor didiami pula dari dialek Hokkien. Manakala yang terlibat
secara langsung dalam kegiatan ekonomi pertanian pula seperti penanaman tebu,
lada hitam, dan gambir, taburan kependudukan Cina yang terdiri dari golongan
dialek Teochew.
Penghijrahan bangsa Cina ini
menjadi begitu rancak sekali pada abad ke-20 kerana waktu itu pembukaan
kawasan-kawasan lombong bijih timah dan minat pihak British yang memerlukan bahan
tersebut serta kekurangan tenaga kerja sektor tersebut. Lantaran itu dasar
British menggalakkan kaum Cina datang secara beramai-ramai demi memenuhi
keperluan tenaga buruh dalam sektor perlombongan. Maka proses penghijrahan kaum
Cina dilakukan melalui beberapa sistem, antaranya ialah melalui Sistem Tiket
Kredit yang diusahakan oleh kelompok-kelompok Cina yang lebih dikenali sebagai kongsi
gelap. Kaedah ini menimbulkan banyak masalah kerana melibatkan unsur-unsur yang
tidak sihat. Kegagalan sistem ini yang tidak mengutamakan kebajikan para buruh
Cina kemudiannya digantikan dengan Sistem Pengambilan Personel oleh majikan yang
memerlukan tenaga buruh dan sistem pengambilan rumah kongsi apabila kerajaan Inggeris
mula prihatin dalam hal-ehwal merekrut buruh-buruh Cina ini. Tidak harus diabaikan
bahawa mereka ini datang dengan pelbagai latar belakang dan fahaman politik yang
akhirnya dizahirkan. Abadke-20 di negeri China kedapatan dua aliran pemikiran politik
yang mendominsi China waktu itu iaitu Parti Koumintang dan Parti Komunis China.
Dua aliran fahaman yang sudah pasti menguasai pemikiran kaum migran yang
berhijrah ke Tanah Melayu. Kemudian mencorakkan suasana politik di Tanah Melayu
lebih menarik untuk dikaji dan diteliti.
0 comments: